Het coronavirus en uw vragen over werk en ontslag

Leestijd: 10 – 15 minuten.

Inleiding

Het is coronacrisis. Het virus houdt Nederland in een houdgreep tot zeker 1 juni 2020 en heeft vergaande effect op ons sociale leven. De overheid vraagt offers van ons allemaal bij het indammen van het virus.

Novum juristen neemt haar maatschappelijke verantwoordelijkheid in deze periode en probeert werknemers en werkgevers te voorzien van zoveel mogelijk informatie. In deze bijdrage staan wij stil bij de gevolgen voor de werkvloer en vragen die werknemers en werkgevers hebben.

U kunt ook bellen naar 020 261 60 10 voor contact met een arbeidsjurist. Hieronder behandelen wij een aantal vragen die ons zijn opgevallen tijdens onze dagelijkse juridische consultmomenten.

Mag een werkgever mij verplichten om meer te doen tegen besmetting en verspreiding van het coronavirus?

De werknemer moet begrijpen dat de werkgever altijd een instructierecht heeft bij het uitvoeren van het werk. Normaal wordt het instructierecht gebruikt voor het werk. Nu het coronavirus is uitgebroken kan het instructierecht ook worden gebruikt om:

• de werknemer te verplichten om zijn handen regelmatig te wassen met desinfecterende zeep;
• geen handen te schudden;
• niet af te reizen (voor vakantie bijvoorbeeld) naar gebieden waarin het coronavirus op grote schaal is uitgebroken. Denk daarbij aan Noord-Italië en delen van China;
• anderhalve meter afstand te houden van collega’s en / of klanten;
• papieren handdoeken te gebruiken;
• te hoesten / niezen in de elleboog.

Instructierecht werkgever en thuiswerken

Een aantal van deze instructies hoeft niet te gelden bij thuiswerken van de werknemer. Daarom is het advies aan de werkgever om zoveel mogelijk thuiswerken te bevorderen. Als er op kantoor of op een andere werkplek moet worden gewerkt, dan is het aangeraden om voldoende desinfecterende middelen en papieren zakdoeken in te slaan.

Het is verstandig om een Coronareglement op te stellen waarmee werknemers geïnformeerd kunnen worden over de beschermende maatregelen op de werkvloer. Verder is het vanuit de overheid aanbevolen om vergadermomenten of andere aangelegenheden, waarbij honderd of meer werknemers aanwezig zijn, te annuleren. Probeer zoveel gebruik te maken van videobellen.

Ik ben werknemer en bang voor besmetting op de werkvloer. Ik wil thuisblijven. De werkgever en ik hebben daarom een arbeidsconflict. Wat nu?

Wanneer de werkplaats een verhoogd risico op besmetting kent, kan de werkplaats worden gesloten. De overheid heeft de volgende soorten werkplaatsen aangemerkt als werkplaatsen die gesloten moeten worden. Als uw werkgever een van deze werkplaatsen is, dan heeft u geen andere keus dan thuisblijven. Een arbeidsconflict is dan onnodig.

• Kapsalons
• Visagie
• Schoonheidssalons
• Nagelstudio’s
• Horecagelegenheden
• Casino
• Sport- en fitnessclubs

Ontslag op staande voet om werkweigering door Corona?

Is uw werkplaats anders dan de opsomming als hierboven? In dat geval wordt van u verwacht dat u op het werk verschijnt. Bent u alsnog bang voor besmetting? Bespreek dan met uw werkgever de mogelijkheid om uw werk thuis te doen. Doet u dat niet, dan riskeert u ontslag op staande voet wegens werkweigering. De werkgever kan na een schriftelijke waarschuwing stoppen met het loon doorbetalen waarna ontslag kan volgen. Het is wel mogelijk om via een vaststellingsovereenkomst te komen tot ontslag met wederzijds goedvinden. Deze overeenkomst moet u wel laten nakijken.

Ik val als werknemer onder de kwetsbare groep. Ik wil daarom niet naar het werk gaan. Wat nu?

Het uitgangspunt is dat de werknemer in ieder geval zijn werk moet doen als de coronamaatregelen zich daar niet tegen verzetten. Als de werkplaats niet is gesloten vanwege besmettingsgevaar dan is thuiswerken wellicht een optie. Als dat ook niet mogelijk is en u wil als werknemer niet naar het werk vanwege coronavrees, dan kunt u in gesprek treden met de werkgever over een oplossing. Een oplossing zou kunnen zijn dat u vakantiedagen of onbetaalde verlofdagen opneemt.

Heb ik recht op bonussen of toeslagen terwijl ik thuis aan het werk ben?

Als u met uw werk vanuit huis alsnog voldoet aan de bonusregelingen of andere toeslagen, dan kunt u daar recht op houden. Daartegenover is het zeer waarschijnlijk dat de werkgever minder omzet heeft en de regelingen heeft ingetrokken. Deze regelingen zijn dan niet meer geldig waardoor uw recht daarop ongeldig is geraakt. Misschien kunt u als werknemer ook goodwill kweken bij de werkgever door uw rechten niet te verzilveren.

Ik heb een contract voor 30 uur, maar werk 38 uur. Ik heb nu minder werk door de coronacrisis. Heb ik recht op 38 uur bij de loondoorbetaling of 30 uur?

In deze gevallen worden alleen de contracturen doorbetaald. De uren boven de contracturen zijn overuren en moeten alleen betaald worden wanneer hiervoor is gewerkt.

Ik zit in quarantaine. Heb ik recht op loondoorbetaling?

Ja, bij ziekte heeft u als werknemer recht op loondoorbetaling. De hoogte hiervan kan wel verschillen.

De werkgever zegt dat ik moet overwerken zodat het bedrijf het hoofd boven water kan houden. Kan de werkgever mij opleggen om te overwerken?

Werkgever heeft het instructierecht zoals hierboven is aangegeven. Als de werkgever een redelijke instructie geeft tot het verrichten van werk, dan zal de werknemer daar gehoor aan moeten geven. Als de werknemer weigert moeten daar goede redenen aan ten grondslag liggen. Zo niet, dan dreigt ontslag op staande voet wegens werkweigering. De werkgever moet wel rekening houden met de menselijke aspecten van het werk.

De werkgever kan bijvoorbeeld niet vragen of de werknemer het dubbele aantal uren kan werken. Er moet dus een goede afweging worden gemaakt tussen de arbeidsbelasting die de werknemer al heeft en de extra belasting die in deze crisistijd nodig is. Hier geldt dat communicatie de beste begeleider is naar een oplossing. Blijf in gesprek met elkaar en probeer in overleg met elkaar te komen tot een compromis.

Contact

Heeft u vragen over arbeidsrechtelijke kwesties zoals vaststellingsovereenkomsten, ontslag op staande voet, werkweigering etc. in relatie tot corona? Bel dan naar 020 261 60 10.